ҲАҚИҚАТИ НУЗУЛИ ИСО АЛАЙҲИССАЛОМ

Хонандагони муҳтарам, як сабаби пайдо шудани ин ақида, ки ҳазрати Исои носирӣ (яъне дар деҳаи Носира таваллудшуда) дуюмбора ба уммати Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам фиристода мешаванд, ҳамин шуд, ки дар ҳадис дар бораи Исо ибни Марям калимаи нузул “نزول” истифода шудааст. Аз ин калима ҳамин ақида пайдо шуд, ки нузули Исо алайҳиссалом ҳамон вақт исбот хоҳад шуд, вақте қабул кунем, ки ҳазрати Исо ибни Марям дар осмон зинда мавҷуданд.

Ҷавоби ин ақида ҳамин аст, ки дар ягон ҳадиси саҳеҳ бо номи Исо ибни Марям калимаҳои “осмон” ва “зинда” истифода нашудаанд. Асосгузори ҷамоати Аҳмадия ҳазрати Мирзо Ғулом Аҳмад Қодиёнӣ алайҳиссалом дар бораи ин масъала ба ҳамаи мусалмонҳо даъват дода буданд, ки агар касе ягон ҳадиси саҳеҳи муттасили марфӯъ биёрад, ки он ҷо дар бораи Масеҳ алайҳиссалом зинда ба осмон рафтан ва аз осмон зинда фаромаднро ҳазрати Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам зикр карда бошанд, пас, он шахсро мукофотпулӣ дода хоҳад шуд. То имрӯз ягон кас ин корро карда натавонистааст. Аз ин ҳам маълум мешавад, ки чунин ҳадис вуҷуд надорад.

Бинобар ин, бо калимаи нузул калимаи осмонро алоқаманд кардан аз рӯйи инсоф нест. Албатта, калимаи нузул мавҷуд аст, аммо калимаи нузул яке аз калимаҳои забони арабист. Дар Қуръон, ҳадис ва луғати араб ин калима ба маъноҳои гуногун истифода шудааст. Дар забони арабӣ маънои нузул “зоҳир шудан” ва “омадан” низ мебошанд. Худои таоло дар Қуръони пок чунин фармудааст:

أَعَدَّ اللّٰهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فَاتَّقُوا اللّٰهَ يَا أُوْلِي الْأَلْبَابِ الَّذِينَ آمَنُوْا قَدْ أَنزَلَ اللّٰهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا۔ رَّسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِ اللّٰهِ مُبَيِّنَاتٍ لِّيُخْرِجَ الَّذِيْنَ آمَنُوْا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّوْرِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللّٰهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِيْ مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِيْنَ فِيْهَا أَبَدًا قَدْ أَحْسَنَ اللّٰهُ لَهُ رِزْقًا۔ (سورۃ الطلاق۔ 11-12)

Дар ин оятҳо фармуда шудааст, ки قد أنزل اللہ الیکم ذکرًا۔رسولاً یتلو علیکم آیات اللہ яъне Худои таоло ба тарафи шумо Расуле (Муҳаммад) ба таври ёдоваранда фиристодааст, ки бар шумо оёти Аллоҳ мехонад.

Дар ин оят дар бораи ҳазрати Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам калимаи нузул истифода шудааст, ҳол он ки ҳама медонанд, ки Он ҳазрат саллаллоҳу алайҳи ва саллам аз осмон нафаромада буданд, балки дар хонаводаи араб таваллуд шуда буданд. Боз Аллоҳи таоло мефармояд:

لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللّٰهُ مَنْ يَّنْصُرُهٗ وَرُسُلَهٗ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ۔ (سورۃ الحدید۔26)

 Дар ин оят нузули оҳан зикр шудааст, аммо ҳамаи мо медонем, ки оҳан аз осмон нозил намешавад, балки аз зери замин ва конҳо ҳосил мешавад. Боз Аллоҳи таоло мефармояд:

يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْءَاتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَىَ ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ۔ (سورۃ الاعراف۔27)

Дар ин оят нузули либос зикр шудааст. Дар ин ҷо мурод аз либос ҳамин либос аст, ки мо мепӯшем ва маънои маҷозӣ гирифта намешаванд, зеро баъд аз зикри ин либос зикри либоси тақво шудааст, ки дар он ҷо маънои маҷозӣ ҳастанд. Боз Аллоҳи таоло дар ояти дигар чунин фармудааст:

خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنْ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ۔ (سورۃ الزمر۔7)

Дар ин оят нузули ҳайвонҳо зикр шудааст, аммо ҳамаи мо медонем, ки гову асп, хар ва ғайраҳо аз осмон намеоянд, балки дар ҳамин замин таваллуд мешаванд. Боз аз ояти дигар маънои нузулро Аллоҳи таоло ин тавр фаҳмондааст:

وَإِنْ مِّنْ شَيْءٍ إِلاَّ عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَّعْلُومٍ۔ (سورۃ الحجر۔22)

Дар ин ҷо Худои таоло мефармояд, ки мо ҳар як чизро нозил мекунем. Акнун мо медонем, ки ҳар як чиз аз осмон намеояд.

Дар ҳадис дар бораи Даҷҷол калимаи нузул истифода шудааст:

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ، أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، أَخْبَرَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ، أَنَّ أَبَا سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمًا حَدِيثًا طَوِيلًا عَنِْ الدَّجَّالِ، فَكَانَ فِيمَا يُحَدِّثُنَا بِهِ أَنَّهُ قَالَ: ” يَأْتِي الدَّجَّالُ، وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْهِ أَنْ يَدْخُلَ نِقَابَ المَدِينَةِ، فَيَنْزِلُ بَعْضَ السِّبَاخِ الَّتِي تَلِي المَدِينَةَ، فَيَخْرُجُ إِلَيْهِ يَوْمَئِذٍ رَجُلٌ، وَهُوَ خَيْرُ النَّاسِ – أَوْ مِنْ خِيَارِ النَّاسِ – فَيَقُولُ أَشْهَدُ أَنَّكَ الدَّجَّالُ الَّذِي حَدَّثَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ص: 61 حَدِيثَهُ، فَيَقُولُ الدَّجَّالُ: أَرَأَيْتُمْ إِنْ قَتَلْتُ هَذَا، ثُمَّ أَحْيَيْتُهُ، هَلْ تَشُكُّونَ فِي الأَمْرِ؟ فَيَقُولُونَ: لاَ، فَيَقْتُلُهُ ثُمَّ يُحْيِيهِ، فَيَقُولُ: وَاللَّهِ مَا كُنْتُ فِيكَ أَشَدَّ بَصِيرَةً مِنِّي اليَوْمَ، فَيُرِيدُ الدَّجَّالُ أَنْ يَقْتُلَهُ فَلاَ يُسَلَّطُ عَلَيْهِ۔

بخاری کتاب الفتن باب لا یدخل الدجال المدینۃ

Боз дар китоби «Мишкот» чунин аст:

عن أبی ھریرۃ عن رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم قال «یأتی المسیح من قبل المشرق ھمتہ المدینۃ حتی ینزل دبر أُحْدٍ ثم تصرف الملائکۃ وجھہ قبل الشام وھنالک یھلک»۔ متفق علیہ۔

مشکوۃ المصابیح۔ کتاب الفتن، باب العلامات بین یدی الساعۃ وذکر الدجال۔ حدیث5480، صفحہ 1511

Яъне Даҷҷоли масеҳ аз тарафи машриқ қасди Мадина хоҳад кард, ҳатто ба тарафи пушти Уҳуд нозил хоҳад шуд.

Дар ин ҳадисҳо дар бораи Даҷҷол калимаи нузул истифода шудааст. Медонем, ки Даҷҷол аз осмон нозил намешавад. Пас, аз калимаи нузул мо бояд фиреб нахӯрем, ки Масеҳи Мавъуд ҳатман аз осмон нозил мешавад.

Боз ҳама медонанд, ки калимаи “назил” барои мусофир истифода мешавад ва дар ҷое, ки мусофир истиқомат мекунад, он ҷоро “манзил” мегӯянд.

Дар охир як чизро бояд зикр кунем. Дар ҳадис омадааст, ки ҳазрати Исо ибни Марям дастҳои худро ба китфҳои ду фаришта монда нозил мешаванд. Ин ҷо ҳам калимаи осмон нест ва маънои маҷозӣ ҳастанд. Яъне фариштаҳо дар ҳар як кораш бо ӯ кумак хоҳанд расонд. Суннати Худо ин тавр нест, ки ягон пайғамбарро пеши мардум ин тавр фиристад, ки дигар онҳо барои қабул карданаш ҷойи гурез надошта бошанд, балки суннати Худо ин тавр аст, ки вақте касе аз тарафи Худо буданро даъво кунад, мардум бо ҳазор-ҳазор ҳилаву баҳона ӯро инкор кунанд, то аз байни онҳо муъминон ҷудо шуда, пеши Худо шинохта шаванд ва ӯро қабул кунанд. Агар ҳазрати Исо алайҳиссалом чӣ хеле, ки дар ҳадис аст, айнан ҳамин тавр оянд, пас, ҳар як муъмину мушрик ва ҳатто онҳое, ки атеист (бехудо) ҳастанд, дигар ҷойи гурез надоранд ва бояд ҳазрати Исо алайҳиссаломро қабул кунанд, зеро ҳар кас бо чашми худ ҳазрати Исо алайҳиссаломро аз осмон фаромада дид. Аммо Худо дар Қуръон гуфтааст, ки яҳуду насоро то қиёмат мераванд. Пас, эй муъминон, фикр кунед ва дар бораи ин масъала аз Худо бо дуо ёрӣ пурсед.